Χαιρετισμός

Νύχτα Απρίλη, νέα σελήνη, ωραία νύχτα για εραστές και κλέφτες. Καλή αρχή, καληνύχτα σας.

Πέμπτη 2 Ιουνίου 2011

ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ ΤΟΥ ΤΣΑΓΙΟΥ β μέρος

  Στη δυναστεία των Σουνγκ έγινε της μόδας το "Χτυπητό" Τσάι και δημιουργήθηκε η Δεύτερη Σχολή του Τσαγιού. Τα φύλλα αλέθονταν σ ένα μικρό πέτρινο μύλο ώσπου να γίνουν σκόνη, που ύστερα χτυπούσαν μέσα στο ζεστό νερό μ ένα λεπτό χτυπητήρι από σχίζα μπαμπού. Η καινούρια διαδικασία έφερε κάποιες αλλαγές στο σερβίτσιο του τσαγιού του Λου Βου, όπως και στην εκλογή των φύλλων. Το αλάτι δεν ξαναχρησιμοποιήθηκε ποτέ. Ο ενθουσιασμός των Σουνγκ για το τσάι ήταν απεριόριστος. Οι εκλεκτοί συναγωνίζονταν στην ανακάλυψη νέων ποικιλιών και τακτικά διεξάγονταν αγώνες για την ανακήρυξη της καλύτερης. Ο αυτοκράτορας Κια Σιουνγκ που, καλλιτέχνης καθώς ήταν, δεν μπορούσε να είναι και σωστός μονάρχης, κατασπατάλησε τους θησαυρούς του χάριν της απόκτησης σπανίων ειδών τσαγιού. Ο ίδιος έγραψε μια πραγματεία για τα είκοσι είδη τσαγιού, ανάμεσα στα οποία επαινούσε ιδιαίτερα το " λευκό τσάι" ως μια από τις σπανιότερες και καλυτερες ποιότητες.

 Το ιδεώδες του τσαγιού των Σουνγκ διέφερε από εκείνο των Τανγκ, όπως διέφερε άλλωστε και η αντίληψή τους για τη ζωή. Οι Σουνγκ επιζητούσαν να πραγματοποιήσουν ό,τι και οι προκάτοχοί τους προσπαθούσαν να συμβολίσουν. Για το νεοκομφουκιανικό νου, ο φαινομενικός κόσμος δεν ήταν μια απλή αντανάκλαση του κοσμικού νόμου. Ο φαινομενικός κόσμος ήταν ο ίδιος ο κοσμικός νόμος. Οι αιώνες δεν ήταν παρά στιγμές, και η νιρβάνα μια εύκολα προσβάσιμη κατάσταση του νου. Οι Ταιοιστική αντίληψη ότι η αθανασία συνεπάγεται τη συνεχή αλλαγή διαπερνούσε όλο το φάσμα της σκέψης τους.Η διαδικασία και όχι η πράξη που παρουσίαζε ενδιαφέρον. Η πορεία προς την ολοκλήρωση ήταν το ουσιώδες. Ο άνθρωπος ήρθε ευθύς πρόσωπο με πρόσωπο με τη φύση. Ένα καινούριο νόημα αναπτύχτηκε μέσα στην τέχνη της ζωής. Το τσάι έπαψε να είναι το ποιητικό πάρεργοκαι άρχισε ν αποτελεί μια από τις μεθόδους αυτοπραγμάτωσης. Ο Γουάνγκ Γιου Τσενγκ εξημνώντας το τσάι, έλεγε, "η δύναμή του πλημμυρίζει την ψυχή, και η λεπτή πικράδα του θυμίζει μιας συμβουλής σοφής τη γεύση". Ο Σοτούμπα έγραψε για τη δύναμη της άσπιλης αγνότητας του τσαγιού, δύναμη που ανθίσταται στη διαφορά σαν βαθειά ενάρετος άνθρωπος. Από τους βουδιστές,η αίρεση του Νότιου Ζεν, που είχε ενσωματώσει στη θεωρία της πολλά ταιστικά δόγματα, καθιέρωσε την περίτεχνη ιεροτελεστία του τσαγιού. Οι μοναχοί συγκέντρωνονταν γύρω από την εικόνα του Μπόντι Ντάρμα κι έπιναν τσάι από μόνο μια κούπα, με τη μυστικότητα και την αυστηρότητα της Θείας Μετάληψης. Η ιεροτελεστία αυτή του Ζεν ήταν που εξελίχτηκε στην τελετή του τσαγιού στην Ιαπωνία κατά τον 15ο αιώνα.
 Δυστυχώς, η αιφνίδια έκρηξη των μογγολικών φυλών κατα το 13ο αιώνα, που κατέληξε στην ερήμωση και υποταγή της Κίνας στην βαρβαρική εξουσία των ξένων αυτοκρατόρων Γιουέν, κατέστρεψε όλους τους καρπούς του πολιτισμού των Σουνγκ. Η ιθαγενής δυναστεία των Μινγκ, που επεχείρησε την επανεθνικοποίηση κατά τα μέσα του 15ου αιώνα, ταλαιπωρούνταν από εσωτερικά προβλήματα και η Κινα υπέκυψε πάλι στην αλλότρια εξουσία των Μαν Τσου κατά τον 17ο αιώνα. Τα ήθη και τα έθιμα αλλάζουν΄δεν απομένει κανένα ίχνος των παλιών καιρών. Το τσάι σε σκόνη δε θα χρησιμοποιηθεί ξανά. Ένας σχολιαστής της δυναστελιας των Μινγκ δεν μπορεί πια να θυμηθεί τι σχήμα έχει το χτυπητήρι του τσαγιού που αναφέρεται σ έναν από τους κλασσικούς Σουνγκ! Το τσλαι το φτιλαχνουν τώρα βουτώντας τα φύλλα του σε καυτό νερό μέσα σερ μια γαβάθα ή μια κούπα. Το ότι ο δυτικός κόσμος αγνοεί την παλαιά μέθοδο πόσης του τσαγιού εξηγείται από το γεγονός ότι το τσάι δεν έφτασε στην Ευρώπη παρά μόνο κατά το τέλος της δυναστείας των Μινγκ.
 Για τον Κινέζο της εποχής των Μινγκ, το τσάι είναι ένα εύγεστο αφέψημα, όχι όμως κι ένα ιδεώδες. Οι ατελείωτες συμφορές του έχουν στερήσει τον οίστρο για το νόημα της ζωής. Έχει γίνει μοντέρνος, δηλαδή γηραιός και απογοητευμένος. Έχει χάσει την υπέρτατη εκείνη πίστη στις ψευδαισθήσεις, που συνιστά την αιώνια νεότητα και το σφρίγος των ποιητών και των αρχαίων. Είναι εκλεκτικιστής: δέχεται ευγενικά τις παραδόσεις όλης της οικουμένης. Παίζει  με  τη  φύση, αλλά δεν έχει πρόθεση ούτε να την κατακτήσει ούτε να την λατρέψει.Τα φύλλα του  τσαγιού που χρησιμοποιεί είναι υπέροχα με  το λουλουδένιο άρωμά τους' η υποβλητικότητα η μαγεία των τελετών των Τάνγκ και των Σουνγκ,όμως, δεν βρίσκεται πια στην κούπα του...
 η Ιαπωνία, που ακολουθούσε σχεδόν βήμα προς βήμα την πορεία του κινέζικου πολιτισμού, γνώρισε το τσάι και στα τρία του στάδια. Το έτος 729, ήδη, όπως διαβάζουμε, ο αυτοκράτορας Σόμου προσφέρει τσάι σε εκατό μοναχούς, στα ανάκτορά του στη Νάρα. Τα φύλλα πιθανόν να είχαν εισαχθεί απ τους Ιάπωνε απεσταλμένους στην αυλή των Τανγκ, και το τσάι παρασκευαζόταν φυσικά με τη μέθοδο της εποχής. Το έτος 801, ο μοναχός Σάιτσο, επιστρέφοντας στη Ιαπωνία, φέρνει μαζί του μερικούς σπόρους, που του φυτεύει στο Γεισάν.
 Πολυάριθμους κήπους σχεδιάζουν οι δάσκαλοι του τσαγιού τους αιώνες που ακολουθούν, ενώ το αφέψημα συγκεντρώνει την προτίμηση της αριστοκρατίας και του κλήρου. Το τσάι των Σουνγκ φτάνει σ εμάς το 1191, με την επιστροφή του Γεισάι Ζεντζι, που χε ταξιδέψει στην Κίνα για να μελετήσει τη φιλοσοφία του Νοτίου Ζεν. Οι καινούριοι σπόροι που φέρνουν στην πατρίδα φυτεύονται μ επιτυχία σε τρεις τόπους, ένας απ τους οποίους, η περοχή Ούτζι, κοντά στο κιότο, εξακολουθεί να χει τη φήμη ότι παράγει το καλύτερο τσάι στον κόσμο. Η διδασκαλία του Νοτίου Ζεν εξαπλώθει με καταπληκτική ταχύτητα και μαζί τους το τελετουργικό και το ιδεώδες του τσαγιού των Σουνγκ. Κατά το 15ο αιώνα, με την προστασία των σογκουν Ασικάγκα και Γιοσιμάσα, καθιερώνεται οριστικά η τελετή του τσαγιού στην Ιαπωνία και μετατρέπεται σε αυτοτελή κοσμική λειτουργία. Τότε εγκαθιδρύεται πλήρως και ο Ταοισμός στη χώρα. Η χρ'ηση του τσαγιού με φύλλα που μουσκεύονταν σε καυτό νερό, της όψιμης Κίνας, γίνεται γνωστή στην Ιαπωνία σχετικά αργά - στα μέσα του 17ου αιώνα - κι έρχεται να αντικαταστήσει το τσάι με σκόνη στην καθημερινή κατανάλωση, παρόλο που το δεύτερο εξακολουθεί να κρατά τα σκήπτρα του "Βασιλέας του τσαγιού".
 Στην Ιαπωνική τελετή του τσαγιού, τα ιδεώδη του τεισμού φτάνουν στ αποκορύφωμά τους. Η επιτυχής μας αντίσταση στη μογγολική εισβολή το 1281 μας επέτρεψε να συνεχίσουμε το ρεύμα της δυναστείας των Σουνγκ, που είχε διακοπεί τόσο ολέθρια στην ίδια την Κίνα εξαιτίας της επιδρομής των νομαδικών φυλών. Το τσάι είναι για μας κάτι περισσότερο από μια εξιδανίκευση της μορφής της πόσης. Είναι μια θρησκεία της τέχνης της ζωής. Το αφέψημα έχει καταλήξει ν αποτελεί μια πρόφαση για τη λατρεία της καθαριότητας και της εκλέπτυνσης είναι ένα ιερό καθήκον στο οποίο συμμετέχουν ο οικοδεσπότης κι ο καλεσμένος για να παράγουν. στη συγκεκριμένη περίσταση, την υπέρτατη ευδαιμονία των εγκοσμίων. Η αίθουσα του τσαγιού ήταν μια όαση στη θλιβερή έρημο της ύπαρξης΄ εκεί μπορούσαν να συναντηθούν οι αποκαμωμένοι ταξιδιώτες για να πιουν από την κοινή πηγή της τέχνης. Η τελετή ήταν ένα αυτοσχέδιο θεατρικό έργο που η πλοκή του υφαινόταν γύρω από το τσάι, τα άνθη και τα ζωγραφικά έργα. Ούτε ένα χρώμα δεν έπρεπε να διαταράσσει τον τόνο της αίθουσας, ούτε ένας ήχος να παραμορφώνει το ρυθμό των πραγμάτων΄ούτε μια χειρονομία να παρεισφρέει στην αρμονία, ούτε μια λέξη να διασπά την ενότητα του περίγυρου: όλες οι κινήσεις έπρεπε να εκτελούνται με απλότητα και φυσικότητα - αυτοί ήταν οι στόχοι της τελετής του τσαγιού, μιας τελετής πολύ συχνα, παραδόξως, επιτυχημένης. Μια διακριτική φιλοσοφία βρισκόταμ πίσω από όλα αυτά. Ο Ταοισμός δεν ήταν παρά μια μεταμφίεση του Ταοισμού.
 


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου