Η κούπα της οικουμένης. β μέρος

Η παλαιότερη αναφορά στο τσάι σε ευρωπαϊκό κείμενο υπάρχει στη διήγηση ενός Άραβα περιηγητή, ο οποίος καταγράφει ότι μετά το έτος 879 κύριες πηγές του εισοδήματος στην Καντόνα ήταν οι δασμοί του αλατιού και του τσαγιού. Ο Μάρκο Πόλο καταγράφει την καθαίρεση ενός Κινέζου Υπουργού Οικονομικών το 1285 εξαιτίας της αυθαίρετης αύξησης που είχε κάνει στο φόρο του τσαγιού. Οι Ευρωπαίοι άρχισαν να μαθαίνουν περισσότερα πράγματα για την Άπω Ανατολή κατά την περίοδο των μεγάλων ανακαλύψεων. Στο τέλος του 16ου αιώνα οι Ολλανδοί έφεραν το νέο πως στην Ανατολή έφτιαχναν ένα ευχάριστο ποτό από τα φύλλα ενός θάμνου. Οι περιηγητές Τζιοβάνι Μπατίστα Ραμούζιο (1559), Αλμέιντα (1576), Μαφένο (1588),Ταρέιρα (1610), αναφέρουν επίσης το τσάι. Το 1610, πλοία της Ολλανδικής Εταιρίας των Ανατολικών Ινδιών έφεραν για πρώτη φορά το τσάι στην Ευρώπη. Στη Γαλλία έφτασε το 1636, και στη Ρωσσία το 1638. Η Αγγλία το καλωσόρισε το 1650 και το περιέγραψε ως " το υπέροχο και υφ όλων των ιατρών εγκεκριμένον ποτόν της Κίνας, ονομαζόμενον υπό των Κινέζων tcha, υπ άλλων εθνών tay, άλλως tea.


Όπως όλα τα καλά πράγματα στον κόσμο, η προπαγάνδα υπέρ του τσαγιού συνάντησε αντίσταση. Αιρετικοί, όπως ο Χένρι Σάβιλ (1678), καταδίκασαν την τεϊοποσία σαν πρόστυχη συνήθεια. Ο Τζόνας Χανγουέι στο έργο του Πραγματεία για το τσάι (1756) υποστήριξε πως η χρήση του τσαγιού έκανε μεν τους άντρες να χάνουν το ήθος και την κοσμιότητα τους, τις δε γυναίκες την ομορφιά τους. Η τιμή πώλησης του τσαγιού στην αρχή (γύρω στα 15 ή 16 σελίνια η λίβρα) δεν επέτρεπε την κατανάλωσή του από τα λαϊκά στρώματα και το καθιστούσε "βασιλικό προνόμιον και δώρον αποστελλόμενον εις πρίγκιπας και ευγενείς". Ωστόσο, παρά τα τέτοιου είδους μειονεκτήματα, η τεϊοποσία διαδόθηκε με εκπληκτική ταχύτητα. Τα καφενεία του Λονδίνου, μετατράπηκαν, στις αρχές του 18ου αιώνα,σε τεϊοποτεία - καταφύγια διανοούμενων όπως ο Άντισον και ο Στηλ, που ξεγελούσαν την πλήξη τους μ ένα" έδεσμα τεΐου". Το αφέψημα σύντομα έγινε ένα από τα χρειώδη της ζωής - είδος φορολογήσιμο. Ας θυμηθούμε επ ευκαιρία, πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το τσάι στη σύγχρονη ιστορία. Η αποικιοκρατούμενη Αμερική υπέμενε την καταδυνάστευση ώσπου η ανθρώπινη υπομονή εξαντλήθηκε εξαιτίας των μεγάλων δασμών που επιβλήθηκαν στο τσάι.Η Ανεξαρτησία του Νέου Κόσμου χρονολογείται από τη μέρα που οι Αμερικανοί πέταξαν τα κιβώτια του τσαγιού μες στο λιμάνι της Βοστώνης. 
 Στη γεύση του τσαγιού υπάρχει μια λεπτή, διακριτική γοητεία που το καθιστά ακαταμάχητο κι επιδεικτικό εξιδανίκευσης. Οι Δυτικοί ευθυμογράφοι δεν άργησαν ν αναμείξουν τη φρεσκάδα της σκέψης τους με το άρωμά του. Το τσάι δεν έχει την προπέτεια του κρασιού, την αμηχανία του καφέ ούτε την ανόητη αθωότητα του κακάο. Ήδη από το 1711, γράφει ο "Spectator":" Θα επιθυμούσα, ως εκ τούτου, να προβώ εις τας εξής ιδιαιτέρας συστάσεις προς όλας τας ευυπολήπτους οικογενείας: να εξοικονομήσουν μίαν ώραν την πρωίαν, δια το τέιον και το εν γένει πρόγευμα των. Θερμώς θα τας συνεβούλευα, επίσης, να παραγγείλουν να τους επιδίδεται, προς όφελός των, καθημερινώς η εφημερίς ταύτη με απολύτητα χρονικήν ακρίβειαν, να θεραίται, δε, μέρος των σκευών του τείου".
 Ο Σάμιουελ Τζόνσον σκιαγραφεί το πορτραίτο του ως "ενός αμετανοήτου και ανεσχύντου  τεϊοπότου, ο οποίος επί είκοσι συναπτά έτη εσυνόδευε τα γεύματά του δια του εκχύματος του εξαισίου φυτού΄ ο οποίος μετά τεΐου εψυχαγωγείτο το απόγευμα, μετά τεΐου επαρηγορείτο το μεσονύκτιο, μετά τεΐου καλωσόριζε την πρωίαν!"
 Ο Τσάρλς Λαμπ, φανατικός τειολάτρης, έπιασε τον πραγματικό παλμό του Τεϊσμού όταν έγραψε ότι η μεγαλύτερη ευχαρίστηση που γνώριζε ήταν να κάνει μια καλή πράξη στα κρυφά και να την ανακαλύπτουν τυχαία. Γιατί ο τεισμός είναι η τέχνη να αποκρύπτεις την ομορφιά ώστε να την ανακαλύπτεις ύστερα,η τέχνη να υπονοείς ότι δεν τολμάς ν αποκαλύψεις. Είναι το ευγενές μυστικό του γαλήνιου κι ωστόσο δριμύτατου αυτοσαρκασμού, το ίδιο, δηλαδή, το βλέμμα της ευθυμίας -το μειδίαμα της φιλοσοφίας. Όλοι οι γνήσιοι ευθυμολόγοι μπορούν υπ αυτή την άποψη να ονομάζονται και φιλόσοφοι του τσαγιού - ο Θάκε-Ρέι, για παράδειγμα και φυσικά ο Σέξπηρ. Οι ποιητές της Παρακμής (και πότε δε βρισκόταν ο κόσμος σε παρακμή;) εξεγειρόμενοι κατά του υλισμού, άνοιξαν κι εκείνοι ως ένα βαθμό το δρόμο για τη διάσωση του Τεϊσμού. Στις μέρες μας, ίσως μόνο στη σοβαρή μας και στενή θεώρηση του Ατελούς μπορούν να συναντηθούν και ν αλληλοπαρηγορηθούν Ανατολή και Δύση.
 Οι Ταοϊστές αφηγούνται πως στη μεγάλη αρχή της Μη- Αρχής, το Πνεύμα και η Υλη βρέθηκαν αντιμέτωπα σε μια θανάσιμη σύγκρουση. Στο τέλος ο Κίτρινος Αυτοκράτορας, ο Ήλιος του Ουρανού, κατατρόπωσε τον Σου Χιουνγκ, το δαίμονα της Γης και του Ερέβους. Ο Τιτάνας, μες στην επιθανάτια αγωνία του, χτύπησε το κεφάλι του στον ουράνιο θόλο και καταθρυμμάτισε τον τρούλο του γαλάζιου νεφρίτη. Τ αστέρια έχασαν τη φωλιά τους, το φεγγάρι άρχισε να περιπλανιέται μες τ άγρια βάραθρα της νύχτας. Απελπισμένος, ο Κίτρινος Αυτοκράτορας έψαξε παντού να βρει τον επισκευαστή του ουρανού. Και δεν έψαξε του κάκου. Από τον ουρανό της Ανατολής αναδύθηκε μια βασίλισσα, η Θεικη Νιούκα, στεφανωμένη με κέρατα, με δράκοντα ουρά, περίλαμπρη μέσα στην πυρωμένη αρματωσιά της. Έλιωσε το πεντάχρωμο ουράνιο τόξο μες στο μαγικό καμίνι της και ξανάχτισε τον κινέζικο ουρανό. Λέγεται επίσης, όμως πως η Νιούκα ξέχασε να γεμίσει δυο μικρές χαραμάδες στο γαλάζιο στερέωμα. Έτσι άρχισε ο δυισμός του έρωτα -δύο ψυχές που κυλούν στο διάστημα και δεν ησυχάζουν, μέχρι να ενωθούν και ν αποτελέσουν ένα σύμπαν. Ο καθένας πρέπει να χτίσει από την αρχή τον δικό του ουρανό της ελπίδας και της γαλήνης.
 Ο ουρανός της σύγχρονης ανθρωπότητας κατακερματίζεται πραγματικά από τον κυκλώπειο αγώνα για την απόκτηση δύναμης και πλούτου.Ο κόσμος βαδίζει στα τυφλά, στη σκιά της φιλαυτίας και της χυδαιότητας. Το αντίτιμο της γνώσης είναι η αναλγησία, και η ευεργεσίες γίνονται χάριν σκοπιμότητος. Η Ανατολή και η Δύση, σαν δύο δράκοντες που τινάζονται στη θαλασσοταραχή, μάταια πασχίζουν να ξανακερδίσουν το πολύτιμο της πετράδι της ζωής. Χρειαζόμαστε πάλι μια Νιούκα για να επανορθώσει τη μεγάλη καταστροφή΄περιμένουμε τη Μεγάλη Ενσάρκωση. Στο μεταξύ ας πιούμε μια γουλιά τσάι. Η λάμψη του απογεύματος φωτίζει τα μπαμπού, οι πηγές παφλάζουν χαρούμενες, στο τσαγιερό αντηχεί το θρόισμα των πεύκων. Ας ονειρευτούμε το εφήμερο κι ας παραμείνουμε στην έξοχη ανοησία των πραγμάτων.