7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

...στον ουρανό πάντα το θεωρούσαμε λιγάκι υπερβολικό αυτό...

 Όλο εκείνο το απόγευμα ο Γιόακιμ δεν έβγαλε στιγμή απ' το μυαλό του τον Κάσπαρ, το μαύρο βασιλιά, που περίμενε στη Δανία την Ελίσαμπετ, τον άγγελο Εφιριηλ και τον Ωσηέ το βοσκό.

 Πώς το 'ξερε ότι θα 'ρχοταν; Μήπως το 'χε κανονίσει με το Εφιριήλ να συναντηθούν ακριβώς εκεί το 1.699; Η συνάντηση αυτή δεν έμοιαζε καθόλου τυχαία.  "Θα είναι κάποιος απ' τη συντροφιά μας", είχε πει ο άγγελος βλέποντας τον Κάσπαρ.

 Ξάφνου θυμήθηκε το βιβλιοπώλη. Εκείνος δεν είχε πει ότι το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο έμοιαζε χειροποίητο; Κι ο Γιόακιμ είχε συμφωνήσει μαζί του. Ήταν στ' αλήθεια φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο, που νόμιζες ότι κάποιος είχε κόψει τις εικονίτσες και τις είχε κολλήσει στο χαρτί μέσα στην κουζίνα του σπιτιού του.

 Αν το 'χε φτιάξει ο γέρο - Γιοχάνες, τότε δεν υπήρχε καμία αμφιβολία: Είχε ονομάσει το κορίτσι Ελίσαμπετ, όπως την κοπέλα της φωτογραφίας. Αλλά γιατί; Για ποιον λόγο; Γιατί να φτιάξει τέτοιο ημερολόγιο και να τ' αφήσει ύστερα στα ράφια ενός βιβλιοπωλείου, μην ξέροντας σε ποιανού τα χέρια θα 'πεφτε;

 Το βράδυ, όταν ο Γιόακιμ ετοιμάστηκε να πέσει στο κρεβάτι του, έκλεισε με προσοχή τ' ανοιχτα παραθυράκια για να δει ξανά τη μεγάλη ζωγραφιά που στόλιζε το εξώφυλλο. Και τότε, νάτο πάλι! Αυτή τη φορά ήταν ο ένας από τους Τρεις Μάγους που ήταν γονατισμένοι μπροστά στη φάτνη. Το δέρμα του ήταν σκούρο, όπως ακριβώς του Κάσπαρ, του μαύρου βασιλιά. Κι ο Γιόακιμ δεν το 'χε προσέξει ως εκείνη τη στιγμή!

 Πώς ήταν δυνατόν; Πώς ήταν δυνατόν να μη το 'χει δει;

 Είχε και πάλι έντονη την αίσθηση πως η ζωγραφιά ξεκαθάριζε μέρα με τη μέρα' πως κάθε φορά που την κοίταζε, έβλεπε πράγματα που δεν τα' χε ξαναδεί, πράματα που δεν φαίνονταν ως εκείνη τη στιγμή.

 Πριν σβήσει το φως, την ξανακοίταξε μια τελευταία φορά. Τί παράξενο να βρίσκεται κανείς στη Βηθλεέμ, ακριβώς τη στιγμή που γεννιέται ο Χριστός! είπε με το νου του. Η Ελίσαμπετ ταξίδευε, για να φτάσει εκεί και τότε. Και κατά κάποιο τρόπο την ακολουθούσε κι αυτός στο ταξίδι της.

 Όταν ξύπνησε την άλλη μέρα το πρωί, άνοιξε το έβδομο παραθυράκι και κοίταξε την εικονίτσα: ένα πρόβατο, που έβοσκε μπροστά σε ψηλά τείχη. Πήρε στα χέρια το χιλιοδιπλωμένο χαρτάκι, το ίσιωσε κι άρχισε να το διαβάζει.

 το τέταρτο πρόβατο.

 Ο άγγελος Εφιριήλ κι ο μαύρος βασιλιάς Κάσπαρ τραβώντας τα κουπιά κατάφεραν να περάσουν τα νερά του Στόρεμπελτ κι η βάρκα με την Ελίσαμπετ Χάνσεν, το βοσκό Ωσηέ και τα τρία πρόβατα έφτασε στην αντικρινή ακτή.

 "Φτάσαμε πάλι σε στεριά", είπε ο Εφιριήλ. "Αυτό το νησί το λένε Φιν. Κι όπως μου δείχνει το ρολόι, έχουν περάσει ακριβώς 1.599 χρόνια από τότε που ο Χριστός γεννήθηκε στη Βηθλεέμ".

 Απ' την ακρογιαλιά προχώρησαν τρέχοντας προς το μέρος ενός μεγάλου κάστρου. Ήταν χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου και τα τείχη του ήταν όλο πολεμίστρες και προμαχώνες. "Είναι το κάστρο του Νίμπορ", τους είπε ο άγγελος. "Στεκόμαστε μπροστά στον αρχαιότερο βασιλικό πύργο της Σκανδιναβίας ολόκληρης".

 Η Ελίσαμπετ σήκωσε το χέρι της κι έδειξε ένα πρόβατο, που έβοσκε κάτω απ' τα τείχη.

 "Ένα πρόβατο. Κοιτάξτε!".

 Ο άγγελος έγνεψε καταφατικά. "Θα 'ναι, φαίνεται, κι αυτό στη συντροφιά μας¨.

 Και μ' αυτά τα λόγια έτρεξαν προς το μέρος του. Πρώτα τα τρία πρόβατα, ύστερα ο Κάσπαρ κι ο Ωσηέ, τέλος η Ελίσαμπετ με τον Εφιριήλ.

 Μα ένας στρατιώτης έσκυψε το κεφάλι του ψηλά απ' τα τείχη και τους είδε. Σήκωσε τότε το ακόντιό του και φώναξε: "Κλέφτες! Κλέφτες μας παίρνουν τα πρόβατα!".

 Δεν πέρασε ούτε ένα λεπτό και τρεις τέσσερις στρατιώτες όρμησαν έξω απ' την πύλη. Κρατούσαν όλοι τους ακόντια. Ένας μάλιστα είχε στα χέρια του κάτι που έμοιαζε με τουφέκι. Ο άγγελος Εφιριήλ στάθηκε απέναντί τους με τις φτερούγες του ανοιχτές. Κι εκείνοι, τρομαγμένοι, σωριάστηκαν στο χώμα μπροστά στα πόδια του, κρύβοντας τα πρόσωπά τους στα χέρια τους.

 "Μη φοβάστε!" είπε με γλυκιά φωνή ο άγγελος. "Σας φέρνω μήνυμα χαράς. Αυτό το πρόβατο θα 'ρθει μαζί μας ως τη Βηθλεέμ, όπου θα γεννηθεί ο Χριστός".

 Ένας μόνο απ' τους στρατιώτες τόλμησε να σηκώσει το κεφάλι του και να κοιτάξει. Ήταν αυτός που τους είχε φωνάξει "κλέφτες", αυτός που είχε ειδοποιήσει και τους υπόλοιπους.

 "Μη μας πειράξεις!" τραύλισε. "Και πάρε μαζί σου όσα πρόβατα θες".

 Το πρόβατο για το οποίο μιλούσαμε είχε ήδη τρέξει κοντά στα άλλα λες κι ανήκε κι αυτό στο μικρό κοπάδι μας. Κι ο Ωσηέ χτύπησε με το ραβδί του τ' αγκωνάρια του πανύψηλου τείχους και είπε: "Εμπρός, λοιπόν! για τη Βηθλεέμ!".

 Συνέχισαν έτσι το δρόμο τους, διασχίζοντας το καταπράσινο νησί: μπροστά τα τέσσερα πρόβατα και πίσω του ο Ωσηέ, ο Κάσπαρ, ο Εφιριήλ κι η Ελίσαμπετ.

 Κι έφτασαν σε μια μικρή πόλη με στενά δρομάκια και χαμηλά σπιτάκια, χτισμένη στην όχθη ενός ποταμού. Στην άκρη της είδαν μια πανάρχαιη πέτρινη εκκλησία μ' ένα τετράγωνο ψηλό καμπαναριό.

 "Είναι η μητρόπολη του Όδενσε", είπε ο Εφιριήλ. "Έχει το όνομα του Αγίου Κανούτου, που σκοτώθηκε εδώ το 1.086".

 "Τί λέει τώρα το αγγελικό ρολόι σου;" ρώτησε η Ελίσαμπετ.

 "Έχουν περάσει 1.537 χρόνια από τη γέννηση του Χριστού. Απ' αυτή την εποχή και στο εξής η Βίβλος τυπώνεται σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου, για να μπορούν πια όλοι να διαβάζουν την ιστορία του Χριστού. Γιατί τώρα ακριβώς αναπτύσσουν οι άνθρωποι την τέχνη της τυπογραφίας. Μέχρι τότε τα βιβλία τα 'γραφαν με το χέρι και μόνον οι παππάδες ήξεραν να διαβάζουν τη Βίβλο. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν. Τώρα, όμως, τα πράματα θ' αλλάξουν: σιγά σιγά όλοι θ' αρχίσουν να πηγαίνουν στο σχολείο".

 "Λίγα χρόνια νωρίτερα" είπε ο Κάσπαρ, "ένας Πολωνός αστρονόμος ονόματι Κοπέρνικος ανακάλυψε ότι η γη είναι στρογγυλή σαν μπάλα και κινείται σε τροχιά γύρω απ' τον ήλιο. Οι Μάγοι σαν εμένα δεν απόρησαν. Το 'ξεραν αυτό από καιρό. Αλλά για όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους η είδηση έσκασε σαν βόμβα. Οι ναυτικοί μπορούν πια να κάνουν το γύρω του κόσμου. Έτσι ακριβώς έφτασε κι ο Κολόμβος στην Αμερική το 1.492. Οι Ισπανοί, που έφτασαν στη νέα ήπειρο αμέσως μετά με τα πλοία τους, ξεκλήρισαν με τρομαχτική σκληρότητα τους Ινδιάνους. Οι Μάγοι της Ανατολής πιστεύουν πως καλύτερα θα 'ταν να μη γίνουν όλ' αυτά. Καλύτερα να μην έφτιαχναν οι άνθρωποι τέτοια γερά πλοία, ν' αντέχουν σε τόσο μακρινά ταξίδια. Καλύτερα να συνέχιζαν με τα "πλοία της ερήμου". Γιατί οι καμήλες είναι τα πιο φιλήσυχα, τα πιο ειρηνικά ζώα στον κόσμο. Κι η ειρήνη είναι ακριβώς το μήνυμα των Χριστουγέννων".

 Η Ελίσαμπετ προσπαθούσε ακόμα να χωνέψει όσα είχε πει ο μαύρος βασιλιάς, όταν ο Ωσηέ χτύπησε ξανά το ραβδί του και φωναξε: "Μην αργείτε! Πάμε! Να φτάσουμε στη Βηθλεέμ!"

 Συνέχισαν το δρόμο τους περπατώντας στις πλαγιές ενός βουνού κι από κει ψηλά έβλεπαν σχεδόν ολόκληρο το νησί Φιν. Πού και πού διέκριναν χαμηλά, κάτω στον κάμπο, άλογα ζεμένα στο αλέτρι ή βόδια να σέρνουν πίσω τους κάρα και αραμπάδες.

 "Εδώ έχει και λόφους και βουνά", είπε η Ελίσαμπετ, χωρίς να σταματήσει το τρέξιμο. "Αλλά δεν έχουμε βγει ακόμα απ' τη Δανία. Έτσι δεν είναι;".

 Ο άγγελος έγνεψε συμφωνώντας. "Ναι. Ακόμα στη Δανία είμαστε. Αλλά το βουνό αυτό δεν είναι και πολύ ψηλό. Λίγα μόνο μέτρα απ' την επιφάνεια της θάλασσας. Τους βλέπεις εκείνους τους λόφους εκεί κάτω; ξέρεις πώς τους λένε; Φινικές Άλπεις. Κι ένα άλλο βουναλάκι σε τούτο το νησί έχει τ' όνομα όρος του Ουρανού. Στον ουρανό, αν θέλεις να ξέρεις, πάντα το θεωρούσαμε λιγάκι υπερβολικό αυτό".

 Η μικρή συντροφιά είχε σταματήσει κι ο Κάσπαρ πήρε και πάλι μέρος στη συζήτησή τους.

 "Ναι, αλλά είναι πολύ σημαντικό να βρίσκεις την ευτυχία στο λίγο που έχεις στα χέρια σου, να γίνεις ευτυχισμένος με τα μικρά πράγματα, που μπορείς να φτάσεις. Όσο μικρό, όσο λίγο κι αν είναι, είναι πολύ πολύ περισσότερο απ το τίποτα".

 "Αν η γη ήταν στρογγυλή και λεία σαν μπάλα", είπε συλλογισμένη η Ελίσαμπετ, "δε θα υπήρχε ούτε ένα βουνό' ούτε ένα για δείγμα. Και τότε, ακόμη και το πιο μικρό βραχάκι θα 'ταν συναρπαστικό, όπως είναι σήμερα τα πανύψηλα βουνά της Νορβηγίας. Απλά και μόνο επειδή θα 'ταν μοναδικό στον κόσμο!".

 "Μπράβο! Βλέπεις πόσο γρήγορα, πόσο εύκολα ταξιδεύουν οι έξυπνες ιδέες;" φώναξε ο Μάγος. 'Πόσα απλά περνούν από κεφάλι σε κεφάλι; Είσαι μαζί μου εδώ και λίγη ώρα...και όμως! Έχεις ήδη κατακτήσει ένα μικρό μέρος της ουράνιας σοφίας. Μπράβο σου!".

 Η Ελίσαμπετ καταχάρηκε που μπόρεσε επιτέλους να πει κάτι έξυπνο. Ενθουσιάστηκε τόσο, που χωρίς καθυστέρηση άνοιξε το στόμα της και δοκίμασε για δεύτερη φορά την τύχη της.

 "Κι αν η γη μας ήταν μικρή σαν το φεγγάρι, κανείς δε θα παραπονιόταν για το μέγεθός της".

 "Πόσο δίκιο έχεις" είπε ο Κάσπαρ. "Ακόμα κι αν ο κόσμος μας ήταν μικρός σαν μπιζέλι, θα εξακολουθούσε να είναι ένα μεγάλο μυστήριο. Γιατί πώς θα 'χε φτιαχτεί αυτό το μικρό μπιζέλι; Θα 'πρεπε κι αυτό να 'ναι πλασμένο απ' το Θεό. Οι δυσκολίες είναι ίδιες, είτε μπιζέλι φτιάχνεις είτε ολόκληρο ηλιακό σύστημα".

 Η Ελίσαμπε το βρήκε λιγάκι υπερβολικό αυτό, γιατί αν ο κόσμος δεν ήταν μεγαλύτερος από ένα μπιζέλι, δε θα χωρούσε ούτε τον Αδάμ και την Εύα.

 "Αν υπήρχε ένα μόνο άστρο στον ουρανό", συνέχισε ο Κάσπαρ, "αυτό το αστέρι θα 'χε γεννήσει μέσα μας την ίδια απορία και τον ίδιο θαυμασμό, όπως και τ' αμέτρητα αστέρια, που βλέπουμε τώρα τις νύχτες. Για σκεφτείτε: ακούσατε κανέναν να παραπονιέται που έχουμε μόνο ένα φεγγάρι; Ίσα ίσα! Αν υπήρχαν εκατό φεγγάρια, θα έπεφταν το ένα πάνω στο άλλο. Η δημιουργία, λοιπόν, δισεκατομμυρίων άστρων στον ουρανό ήταν μια τρομακτική υπερβολή. Κι ό,τι υπάρχει άφθονο δεν το εκτιμούμε όσο πρέπει. Να γιατί στεκόμαστε καμιά φορά κάτω απ' τον ξάστερο ουρανό και δεν μπορούμε να κοιτάξουμε κανένα συγκεκριμένα. Γιατί οι φωτεινές τελίτσες πάνω απ' το κεφάλι μας παραείναι πολλές".

 Είναι αλήθεια, είπε με το νου της η Ελίσαμπετ. Συχνά είχε σηκώσει τα μάτια της κι είχε αντικρίσει τον ουρανό γεμάτο αστέρια' κι όμως: δεν είχε καταφέρει να ξεχωρίσει κανένα.

 Και ο Κάσπαρ συνέχισε: "Εμείς, οι σοφοί της Ανατολής, πιστεύουμε ότι ο Θεός τους παραχάιδεψε λιγάκι τους ανθρώπους, επειδή έπλασε πολλά πράγματα μαζί. Έπλασε τόσα παράξενα, που πολλοί άνθρωποι δεν καταφέρνουν πια να δουν ούτε τον ίδιο το Θεό. Αλλά μ' αυτόν τον τρόπο κατάφερε να κρυφτεί ο Μεγαλοδύναμος. Αν υπήρχαν στον κόσμο μόνο τέσσερις άνθρωποι, τρία δέντρα, δύο πρόβατα κι οχτώ καμήλες, δεν θα μπορούσε να κρυφτεί πουθενά. Αν μέσα στα νερά της θάλασσας κολυμπούσε ένα και μοναδικό ψάρι, οι άνθρωποι θα το πρόσεχαν και θα καταλάβαιναν ίσως πόσο τέλεια είναι φτιαγμένο. Και τότε θ' άρχιζαν ίσως ν' αναρωτιούνται ποιος το 'φτιαξε".

 Ο μαύρος βασιλιάς σώπασε για λίγο κι έμεινε ακίνητος κοιτάζοντας γύρω του. Της Ελίσαμπετ της φάνηκε πως περίμενε να τον χειροκροτήσει κάποιος για τη σοφία του. Γι αυτό και χτύπησε τα χέρια της. Αμέσως άρχισαν κι οι άλλοι να χειροκροτούν.

 "Ελάτε, τώρα, ελάτε!" είπε ο Κάσπαρ. "Δεν είπα δα και τίποτα σπουδαίο για να με χειροκροτάτε".

 Μετά, όμως, άλλαξε γνώμη.

 "Παρ 'όλα αυτά, είπα κάτι. Και το κάτι είναι τρομακτικά περισσότερο από το τίποτα".

 Μ' αυτά τα λόγια άρχισαν πάλι να τρέχουν και κατηφορίζοντας την πλαγιά έφτασαν σ' ένα χωριουδάκι. Μπροστά στα σπίτια του απλωνόταν μια στενή λωρίδα νερού.

 "Είναι ο πορθμός του Λίλεμπελτ" είπε ο Εφιριήλ. και βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος 1.504 μετά τη γέννηση του Χριστού".

 Η Ελίσαμπετ δεν πρόλαβε να ρωτήσει πώς θα περνούσαν το στενό πορθμό. Ο Ωσηέ είχε κιόλας τρέξει στην ακρογιαλιά και είχε βρει μια βαρκούλα δεμένη στο μικρό μώλο. Μέσα στην βάρκα καθόταν ένα παλικάρι και ψάρευε με την πετονιά του. Όταν είδε μπροστά του τον άγγελο, η πετονιά του 'πεσε στο νερό κι ο ίδιος ζάρωσε στο βάθος της βάρκας.

 "Μη φοβάσαι", του είπε ο Εφιριήλ. "Είμαστε προσκυνητές και πηγαίνουμε στους Άγιους Τόπους, όπου θα γεννηθεί ο Χριστός, Μπορείς να μας περάσεις απέναντι;".

 "Αμήν", απάντησε ο βαρκάρης. "Αμήν, αμήν...".

 Ο άγγελος κατάλαβε ότι αυτό σήμαινε "ναι". Κι έτσι τα τέσσερα πρόβατα κι οι προσκυνητές ανέβηκαν στη βάρκα.

 Καθώς τραβούσε κουπί, ο βαρκάρης δεν άφησε στιγμή απ' τα μάτια του τον Εφιριήλ. Ήταν μάλλον η πρώτη φορά που έβλεπε αληθινό άγγελο. Δε γύρισε να κοιτάξει κανέναν άλλο, ούτε καν το μαύρο βασιλιά, τον Κάσπαρ.

 Αν δεν είχαμε μαζί μας τον άγγελο, σκέφτηκε η Ελίσαμπετ, ο βαρκάρης θα 'χε καρφώσει τα μάτια του σίγουρα στο μαύρο βασιλιά. Κι αν δεν είχαμε ούτε τον Κάσπαρ στην παρέα μας, τότε μπορεί να κοίταζε εμένα. Και της φάνηκε κρίμα που ο κόσμος ήταν έτσι φτιαγμένος.

 Όταν έφτασαν στην άλλη μεριά, τα πρόβατα πήδησαν στη στεριά κι εκείνοι ευχαρίστησαν κι αποχαιρέτισαν το βαρκάρη, που άλλο δε βρήκα να πει παρά μονάχα: "Αμήν, αμήν...".

 Ο Γιόακιμ είχε μόλις τελειώσει το διάβασμα, όταν μπήκε η μαμά του στο δωμάτιο. Αμέσως έσφιξε το χέρι του κι έκρυψε το χαρτί στη χούφτα του. Αλλά η μαμά τον πήρε χαμπάρι πως κάτι προσπαθούσε να της κρύψει.

 "Τί κρατάς στο χέρι σου;".

 "Τίποτα", απάντησε ο Γιόακιμ. "Τίποτα. Αέρα μόνο".

 "Μπορώ να τον δω;"

 Μα ο Γιόακιμ είχε σφίξει τόσο δυνατά τα δάκτυλά του, που οι αρθρώσεις του είχαν ασπρίσει.

 "Είναι χριστουγεννιάτικο δώρο", είπε.

 Αυτές οι δύο λέξεις θά 'λεγες πως ήταν μαγικές. Η μαμά πάντως τα ξέχασε όλα και χαμογέλασε χαρούμενη.

 "Για μένα;" ρώτησε.

 Ο Γιόακιμ έγνεψε καταφατικά.

 "Τότε δε θα κοιτάξω", είπε η μαμά. "Πολύ μικροσκοπικό μου φαίνεται, όμως, για δώρο Χριστουγέννων".

 "Είναι τρομακτικά μεγαλύτερο απ' το τίποτα", αποκρίθηκε ο Γιόακιμ.

 Έτσι έγινε κι η μαμά βγήκε απ' το δωμάτιό του, για να πάει στο μπάνιο.

 Ο Γιόακιμ έμεινε μόνος του και σκεφτόταν πόσο ξεχωριστά, πόσο θαυμάσια ήταν όλα όσα είχαν σχέση με τα Χριστούγεννα. Ήταν ένα απ' τα πιο όμορφα μυστήρια στον κόσμο.

 Κι η μαμά του είχε κάνει ένα λάθος. Αυτό που κρατούσε στα χέρια του ο Γιόακιμ δεν ήταν καθόλου μικρό. Ήταν ένα μεγάλο και σπουδαίο χριστουγαννιάτικο δώρο.